Dubbel interview met Henri Haarmans en Ocker Repelaer van Driel

Henri heeft de Facilitation Academy en 2 Facilitate 4 best Results opgericht en is auteur van de boeken Faciliteren zonder omwegen en Diverging Conversations through Facilitation. Ocker heeft zijn eigen bedrijf AcCompany in Communication en is trainer bij de Facilitation Academy. Zijn methodiek is onder meer opgenomen in de meest recente herdruk van het standaardwerk ‘75 werkvormen voor Creatieve Sessies’.

 

Wie ben je en wat doe je?

Henri. Ik heb 30 jaar bij Nationale-Nederlanden gewerkt. Daar ben ik in 1998 in contact gekomen met faciliteren. Ik vond dat dermate interessant dat ik me er in ben gaan verdiepen en ontwikkelen. Uiteindelijk ben ik in 2012 opgestapt om voor mijzelf te beginnen.

Ik heb 2 Facilitate 4 best Results opgericht, van waaruit ik nog steeds workshops faciliteer. Daarnaast heb ik in 2016 de Facilitation Academy opgezet. Dit heb ik gedaan omdat het me opviel dat er veel verschillende trainingen over faciliteren bestaan, maar dat er over het algemeen geen verband te vinden is tussen die trainingen. Bij ons de Academy wel.

Bij de Facilitation Academy hebben we inmiddels een pool van 15 trainers waarbij elke trainer zijn eigen expertise heeft. We zijn onder andere gespecialiseerd in vragen als:

  • Hoe steekt een goede workshop in elkaar?
  • Hoe maak je een congres leuk?
  • Hoe pas ik zakelijk tekenen toe?
  • Hoe zet je (zoals Ocker dat doet) muziek als tool in bij een workshop?
  • Hoe zet je verhalen in tijdens meetings?

We zien drie verschillende groepen langskomen voor trainingen:

  1. Beginnende facilitators die graag het vak willen leren.
  2. Facilitators die de eerste kneepjes en trucs kennen en graag meer handvatten willen.
  3. Ervaren facilitators die zich willen verdiepen in een specifiek onderdeel.”

Ocker. Ik heb 25 jaar als communicatie consultant bij verschillende bedrijven gewerkt: NS, Van Rossum & Partners PR/PA, VNG en de laatste 14 jaar bij Havenbedrijf Rotterdam. Vanaf 2011 opereer ik zelfstandig vanuit AcCompany in Communication. Waar ik steeds tegen aan liep: hoe neem je mensen mee in verandering? Hoe benoem en duid je daarbij ook de meer gevoelsmatige kwesties?

Mijn werkwijze is ontstaan nadat ik gaandeweg merkte dat het bij organisaties te vaak alleen om Facts and Figures gaat. Woorden! Vaak worden veel rapporten en memo’s geschreven; er wordt een duidelijke visie neergezet met een prachtig ontwikkelde strategie maar het team of organisatie gaat vaak niet helemaal mee. Ik houd ontzettend van muziek en besloot om – in een ontspannen sfeer –

muziek te koppelen aan huidige en gewenste situatie. Medewerkers kunnen via hun muziekkeuzes aangeven wat hun Feelings zijn ten aanzien van een kwestie. Of muziek wordt als gevoelsmatige gids gebruikt van waar je naartoe wilt. Het werkt diep en snel.

Ik besloot kortom om mijn favoriete instrument muziek als tool in te zetten om het teams makkelijker te maken zaken te benoemen en een ander gesprek te voeren, ook bijvoorbeeld over samenwerking of huidig en gewenst imago. Met individuen werk ik aan persoonlijke ontwikkeling, via workshops bij Van Ede & Partners. Dit doe ik in beide gevallen door muziek als reflectietool te gebruiken in mijn workshops. Wie ben je en wat laat je van jezelf zien? Welke muziek past bij jou of ons team en waarom? Het is hierbij belangrijk dat de creatieve snaar wordt geraakt. Wat je dan ziet, is dat mensen losser worden. Ze raken meer verbonden met elkaar en er ontstaan goede gesprekken. De onderliggende stroom van energie helpt ze om bij elkaar te komen.”

 

Henri is het eens met Ocker dat creativiteit belangrijk is om mensen bij elkaar te brengen. Hij vertelt over meervoudige intelligenties (ook één van de onderwerpen van een deepdive op de Facilitation Academy). Dit stelt dat er niet één intelligentie is, maar acht, bijvoorbeeld taalkundig of muzikaal. Iedereen heeft een paar intelligenties waarmee hij meer verbonden is dan de andere. Het is belangrijk om hierbij stil te staan als je een bijeenkomst faciliteert. Al je deelnemers hebben een ander patroon. Het is dan ook belangrijk alle acht de intelligenties te stimuleren.

“Wij hebben gemerkt dat muziek bijna niet wordt gebruikt door facilitators. Teams en individuen kunnen hier echter vaak hun voordeel mee doen,  Het is daarbij belangrijk om goed naar de deelnemers en hun intelligenties te kijken. Je kunt in je workshop het beste datgene doen wat het meest effect heeft op de individuen (ook al is dat buiten je eigen comfortzone). Zo krijg je de beste resultaten.”

;

Wat betekent faciliteren voor jou?

Henri verwijst graag naar het logo van de Facilitation Academy, waar drie kleuren in verwerkt zijn: geel, rood en blauw. “De kleuren staan voor de drie perspectieven waar je als groep mee kunt werken:

  • Geel staat voor het eigen perspectief van de individuele deelnemers: het gaat hierbij om creativiteit en commitment.
  • Rood gaat over het wij-perspectief: cultuur, story telling, draagvlak van de groep.
  • De laatste kleur, blauw, gaat over het het-perspectief: de opdracht, afspraken, KPI’s, processen, procedures en resultaten.

Faciliteren betekent voor mij dat je als facilitator deze drie perspectieven integraal bestuurd. Op het moment dat je één van de drie weglaat, krijg je het team of juist het individu niet mee. Want zelfs al staat de oplossing op het bord, het gaat om het commitment.”

Voor Ocker is met elkaar op een dieper, meer gevoelsmatig niveau het gesprek aangaan het belangrijkste. “Ik probeer mensen altijd in beweging te krijgen door middel van bewustwording via muziek. Waar staan we (ik) en waar willen we naartoe? Gebruik de frisse blik en de energie die dan bij jezelf of in een team vrijkomt!

 

Wat zijn de uitdagingen die je hebt met faciliteren?

Ocker ziet een belangrijke uitdaging in borging, een vaak onderbelicht thema. Je komt als team om ergens naartoe te werken maar de vraag is: blijft alles hangen? Om daarbij te helpen, verdient een terugkomdag of traject eigenlijk de voorkeur. Hier kijken we met zijn allen of afspraken zijn nageleefd en waar eventueel tegenaan gelopen is. Doe dit bijvoorbeeld een maand na de sessie.

Henri beaamt dit: “Je ziet vaak dat er om tien voor vijf op de klok gekeken wordt en dan worden de tassen ingepakt. Als mensen op hun werkplek komen, worden de gemaakte posters in een hoek gelegd en wordt er niet meer naar gekeken.

Het gaat erom dat mensen veranderen en dat gebeurt vaak niet in één dag of sessie. Verandering neemt tijd in beslag. Een tweede lastig punt is de beschikbare tijd. Wat je vaak ziet, is dat er een grote opdracht ligt waar je twee uur de tijd voor krijgt. Dat heeft geen zin. Als iemand van de groep laat is, houd je tussen de check-in en de check-out niet veel tijd over voor het inhoudelijke deel van de workshop.
Wat facilitators die we trainen bij de Facilitation Academy verder als lastig ervaren is omgaan met weerstand en lastig gedrag en leuke werkvormen vinden.

Ocker is het daarmee eens en komt met het punt dat een goed intake- en voorbereidingsgesprek ook erg belangrijk is. “De kunst daarbij is om het echte probleem boven water te krijgen. Want als dat niet gebeurt, los je het verkeerde probleem op of je lost helemaal niets op.

:

Wat voor advies zou jij geven aan beginnende facilitators?

Henri en Ocker hebben eigenlijk hetzelfde advies en dat is: zorg dat iedereen goed voorbereid is. “Een goed ontworpen sessie zorgt ervoor dat je met een golfbeweging door de dag heen gaat. Het is belangrijk dat je van te voren een prettige volgorde van werkvormen hebt bedacht; dat gaat niet á la minute. Je ziet vaak dat mensen een energizer inzetten als de groep een oppeppertje nodig heeft voor het volgende onderdeel.

Details zijn ook extreem belangrijk. Alles moet klaar liggen, van het wifi-wachtwoord tot puzzels, kabeltjes  tot boekjes die start-klaar zijn. Als dat niet gebeurt, wordt je golfbeweging verstoord.

 

Wat zijn jullie 5 meest gebruikte facilitair tools?

Henri en Ocker zijn het eens over de volgende lijst:

  • Post-it of papier – om belangrijkste ideeen en uitspraken te bewaren
  • Muziek (box) – dit boort een andere laag aan. Je moet het Horen. En voelen!
  • Activiteiten-kaartjes
  • Whiteboard
  • Flip-over

Eigenlijk is niets té gek qua tools. De groep moet er voor open staan en het moet nut hebben, volgens Henri. Iets doen wat geen nut heeft, is dodelijk. Wat hij nu bijvoorbeeld probeert, is experimenteren met geuren. Van lavendel wordt men vaak rustig, met pepermunt merk je dat de energie omhoog gaat en met citrus wordt de creativiteit verhoogd.

:

Wat zouden jullie van elkaar kunnen leren als facilitator?

Henri kan van Ocker leren om muziek op de juiste manier in te zetten; “Dat is vaak heel lastig. Neem de tijd om gezamenlijk elkaars muziekkeuzes te beluisteren.. Je moet rekening houden met het soort muziek en de timing ervan. Een ‘verkeerd’ ritme kan het een negatief effect hebben op de groep. Ocker is daar heel goed in.”

Volgens Ocker is Henri heel goed in de koppeling maken van visie naar uitvoeren. “Alles klopt en de details zijn tot in de puntjes uitgewerkt. Waardoor de sessies van Henri altijd goed verlopen.”

;

Willen jullie hier nog iets aan toevoegen?

Henri wilde graag nog wat toelichten over het meeting spectrum: “Dit is leuk om te weten voor facilitators. Het meeting spectrum laat zien dat er vijf verschillende typen meetings zijn. Dit loopt van meedelen tot mandateren.

Bij meedelen staat er iemand voor de groep en er is weinig interactie met de toe hoorders. De rol van de facilitator is hier heel klein.

Als je verder gaat in het spectrum kom je de creatieve brainstorm sessies tegen. Hier is de rol van de facilitator heel belangrijk. Hij bedenkt en begeleidt het proces van de groep.

Bij mandateren moet je denken aan zelfsturende teams. Een voorbeeld hiervan kom je tegen bij agile of scrum. Het team krijgt kaders waarbinnen ze kunnen opereren, maar ook de implementatie kunnen doen. De facilitator staat volledig in dienst van het team. Hij helpt alleen als het team aangeeft dat ze er niet uitkomen.

Bij deze zelfsturende teams moet je veel tijd besteden aan de check-in en check-out, terwijl je daar bij de eerste teams van het spectrum eigenlijk geen tijd voor vrij hoeft  te maken.

Ocker: Na honderden muziekkeuzes van deelnemers ben ik toch nog steeds  verbaasd over de snelheid en de diepgang waarmee je zaken kunt duiden. Als laatste vraag aan Joël. Welke muziek vind jij passen bij Strategiefabriek?!

Joël: Als ik aan de Strategiefabriek denk moet ik denken aan de volgende woorden denken energie, creativiteit, vrouwen en jong en dan vind ik dit nummer erbij passen: good as hell van Lizzo ft. Ariana Grande.

Ontvang de laatste interviews en inspiratie van de Strategiefabriek

Volg ons op:

Geschreven door:

Ontvang de laatste interviews en inspiratie van de Strategiefabriek

Ontvang de laatste interviews en inspiratie van de Strategiefabriek

Eén reactie op “Dubbel interview met Henri Haarmans en Ocker Repelaer van Driel”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Wij maken gebruik van cookies om de gebruiks­­vriendelijkheid van onze website te verbeteren. Daarnaast kunnen we je hierdoor gerichte content bieden op onze websites, via onze andere kanalen en andere media. We onthouden je keuze zodat je niet iedere keer dat je onze website bezoekt deze vraag te zien krijgt. Naast het accepteren van de cookies, kan je de cookies ook beheren via 'Cookie instellingen'.
Accepteer cookiesCookie instellingenPrivacy statement